PROJEKT EDUKACYJNY „Cogito ergo sum” realizowany w Gimnazjum w Sarnakach
Opracowały:
Małgorzata Bartoszuk
Jolanta Chromiec
Anna Dziuban
Barbara Radzikowska
WSTĘP: Projekt edukacyjny „Cogito ergo sum” realizowany w Gimnazjum w Sarnakach ma na celu przybliżenie uczniom prawd filozoficznych i poznanie najwybitniejszych przedstawicieli filozofii starożytnej. Wychowawcom i uczniom pomoże we wzajemnym poznaniu i integracji zespołu klasowego.
Podczas pracy uczniowie mogą zdobyć wiedzę o Starożytnej Grecji jako miejscu narodzin filozofii, a przygotowując zadania wykorzystają wiedzę na temat historii, geografii, filozofii, pochodzącą z przeczytanych książek, prasy, filmów, zajęć szkolnych i Internetu. Gromadząc informacje nauczą się je selekcjonować i porządkować. Wiedza i umiejętności zdobyte w trakcie realizacji projektu pomogą uczniom w zrozumieniu filozofii jako nauki.
Część pierwsza – OPIS PROJEKTU TREŚCI EDUKACYJNE:
- Filozofia jako „umiłowanie mądrości”.
- Starożytna Grecja jako miejsce narodzenia filozofii.
- Najwybitniejsi przedstawiciele filozofii starożytnej.
- Klasyczna definicja prawdy, poszukiwanie prawdy przez stulecia.
- Przykład wykorzystania klasycznej wiedzy filozoficznej do analizy współczesnych problemów.
- Ogólna prezentacja dyscyplin filozoficznych.
- Filozofia a nauki szczegółowe.
- Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości.
CELE OGÓLNE PROJEKTU:
- zastosowanie metody projektu jako atrakcyjnego sposobu nauczania;
- przybliżenie uczniom treści edukacji filozoficznej w gimnazjum;
- kształtowanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji, korzystając z zasobów bibliotecznych, własnych i Internetu;
CELE SZCZEGÓŁOWE: Uczeń:
- poszerza znajomość historii;
- wzbogaca wiedzę o filozofii;
- planuje i organizuje swoją pracę;
- dobiera źródła informacji i ze zrozumieniem je wykorzystuje;
- współdziała w grupie;
- przygotowuje się do wystąpień publicznych;
- uczy się odpowiedzialności za powierzone zadania;
- kształtuje świadomość konieczności poszerzania swojej wiedzy celem aktywnego egzystowania we współczesnym świecie.
REALIZATORZY PROJEKTU EDUKACYJNEGO : Projekt edukacyjny " Cogito ergo sum " będzie realizowany przez uczniów Gimnazjum Publicznego w Sarnakach przy wsparciu wychowawców, nauczycieli przedmiotów matematyczno – przyrodniczych i humanistycznych. Każda klasa losując wybierze filozofa, którym się będzie zajmowała. Dalsze działania uczniowie planują samodzielnie, stosując się do instrukcji. Zadaniem uczniów każdej klasy jest zebranie i usystematyzowanie informacji na temat Starożytnej Grecji i wylosowanego filozofa.
ZADANIA: Prezentacja rezultatów pracy uczniów odbywa się w formie Turnieju Klas w trakcie którego rywalizują o tytuł najlepszej klasy gimnazjum. Uczniowie mają przygotować prezentację składającą się z dwóch etapów:
I ETAP - EKSPOZYCJA:
- Graficzna prezentacja - portret filozofa – dowolna technika.
- Album (biografia, poglądy, odkrycia filozofa)
II ETAP – PREZENTACJA
- Scenka z życia filozofa.
- Turniej wiedzy:
etap I – zadania matematyczne
etap II – pytania z filozofii
etap III – starożytna Grecja
METODY PRACY: Uczniowie każdej klasy pod kierunkiem wychowawcy dobierają formy i sposoby pracy do własnych potrzeb. Mogą to być:
- praca indywidualna;
- praca w grupach;
- praca całego zespołu klasowego.
SPOSÓB REALIZACJI: Projekt realizują zespoły klasowe. Każda z klas losuje filozofa i do marca 2005r. zbiera i opracowuje materiały.
- Uczniowie zbierają i opracowują materiały nt.:
I. Tales
II. Demokryt
III. Pitagoras
IV. Sokrates
V. Platon
VI. Arystoteles
VII. Epikur
VIII. Kartezjusz
IX. Galileusz
X. Pascal
XI. Newton
- Uczniowie zbierają informacje na temat starożytnej Grecji.
- Przygotowują dowolną techniką plastyczną portret filozofa.
ŹRÓDŁA INFORMACJI:
- zasoby biblioteki szkolnej, publicznej;
- czasopisma;
- Internet;
- własne zbiory;
- uczniowie mogą nawiązać kontakt z nauczycielami odpowiednich przedmiotów.
SPOSÓB PREZENTACJI EFEKTÓW PRACY KLAS: I ETAP
- Portret, album – wystawa prac na sali gimnastycznej;
II ETAP
- Scenka – przedstawienie na sali gimnastycznej;
- Turniej wiedzy – odbędzie się na sali gimnastycznej.
Wszystkie etapy odbędą się w obecności społeczności uczniowskiej, nauczycieli i jury.
CZAS REALIZACJI: Grudzień- marzec 2005r.
TERMIN PREZENTACJI: 21 marca 2005 r. – DZIEŃ GIMNAZJALISTY
Część druga – PREZENTACJA
Prezentacja odbyła się 21 marca 2005 roku w Dniu Gimnazjalisty w Gimnazjum w Sarnakach. Na uroczystość zostali zaproszeni: wójt gminy Sarnaki, dyrektorzy szkół podstawowych na terenie gminy, rodzice.
Przybyłych gości, nauczycieli i uczniów gimnazjum powitali twórcy programu. Prezentacja odbyła się na sali gimnastycznej udekorowanej sentencjami starożytnych myślicieli i wystawą portretów filozofów. Uroczystość prowadzili uczniowie klas trzecich Monika i Łukasz ubrani w stroje greckie. Komisja w składzie: mgr Aneta Stefaniuk, mgr Dorota Czeżyk, mgr Agnieszka Rumowska, mgr Marta Niedziółka, mgr Rafał Dydycz oraz przedstawiciele samorządu oceniła prace według wcześniej ustalonych kryteriów.
Najbardziej oryginalna okazała się praca Elżbiety z klasy II a, przedstawiająca Talesa z Miletu. Przy ocenie albumów komisja szczególną uwagę zwracała na : poprawność językową, czytelność i przejrzystość treści, odpowiednią objętość, oprawę graficzną i estetykę wykonania.
Po ogłoszeniu wyników rozpoczęła się rywalizacja w Turnieju Wiedzy. Na pytania odpowiadały po dwie osoby z każdego zespołu klasowego. Silna rywalizacja toczyła się między klasami w konkursie wiedzy o Starożytnej Grecji. W tej kategorii zwyciężyła reprezentacja klasy III c. Widownię najbardziej zainteresowały „scenki z życia filozofów” prezentowane według wcześniej przygotowanego scenariusza i w kolejności wylosowanej przez klasę. Uczniowie prześcigali się w ciekawych pomysłach, oryginalnych strojach i rekwizytach nawiązujących do epoki. Najwyżej oceniono scenki przygotowane przez klasy: III a pt. „Intruz w pracowni Galileusza”, II c „W szkole Arystotelesa” i I c „Dzieciństwo Pascala”.
Po podsumowaniu wyników we wszystkich etapach zwyciężyła klasa III c przed klasą II a i II c.
PODSUMOWANIE Uczniowie wszystkich klas aktywnie włączyli się w realizację projektu. Chętnie i z wielkim zapałem poszerzali swoją wiedzę z zakresu Starożytnej Grecji i filozofii, rywalizując o laur zwycięstwa. Sprawne i pomysłowe przygotowanie scenek świadczy o tym, że zespoły klasowe są zintegrowane w dużym stopniu i potrafią samodzielnie wykonać niełatwe zadania. Uczniowie klas pierwszych przygotowali dekorację sali gimnastycznej. Rodzice pomogli w wyszukaniu rekwizytów, przygotowaniu strojów i nagród pocieszenia.
Realizacja projektu utwierdziła nas w przekonaniu, że młodzież chętnie uczestniczy w konkursach, lubi współpracować w grupach i rywalizować ze sobą. Przekonaliśmy się, że do zorganizowania ciekawych zajęć nie są potrzebne duże środki finansowe, a nawet brak tych środków wyzwala większą wyobraźnię twórczą, czego dowodem mogą być wykonane przez uczniów pomysłowe dekoracje i rekwizyty. Zauważyliśmy, że młodzież odpowiedzialnie i z dużym zaangażowaniem włączyła się w realizację programu. Cieszy nas również to, że niektórych uczniów mogliśmy poznać z innej strony, dzięki ich talentom artystycznym i organizacyjnym, które trudno było odkryć na lekcjach.
Uczniowie biorący udział u Turnieju Wiedzy wykazali się znajomością życiorysów najsłynniejszych filozofów i wiedzą o Starożytnej Grecji. Wspaniale radziły sobie zespoły rozwiązujące zadania matematyczne.
O swoim udziale w realizacji projektu wypowiedzieli się uczniowie: Agnieszka z klasy II c – „Poznaliśmy poglądy wybitnych filozofów będące niekiedy kontrowersyjne. Zgraliśmy się jako klasa przygotowując scenkę. W czasie przygotowywania scenki konfrontowaliśmy poglądy i pomysły różnych osób z klasy. Współpracowaliśmy ze sobą, zbierając materiały do scenariusza i pomysły do choreografii”. Uczennice z klasy III c powiedziały: Kasia – „Uczestniczyłam w konkursie filozoficznym i przygotowywałam scenkę o Demokrycie. Moja klasa wygrała te zmagania. Była to świetna zabawa, miło i przyjemnie spędzony czas w połączeniu z ciekawymi i pożytecznymi informacjami”, Natalia – „Reprezentowałam moją klasę w konkursie wiedzy o Starożytnej Grecji. Dzięki temu odświeżyłam i pogłębiłam swoją wiedzę na temat tej epoki historycznej. Poza tym udział w konkursie był bardzo miłym doświadczeniem”.
DZIEŃ GIMNAZJALISTY PONIEDZIAŁEK- 21 MARCA 2005r
Miejsce – sala gimnastyczna
8.00 – spotkania w klasach (przygotowania) ok. godz. 8.15 przedstawiciele klas przynoszą na salę gimnastyczną przygotowane albumy i portrety.
8.55 – przejście na salę gimnastyczną.
9.00 – uroczyste rozpoczęcie imprezy.
9.15 – konkurs zadań logicznych (w tym czasie losowaniee kolejności przedstawiania scenek)
9.30 – ogłoszenie wyników.
9.35 – konkurs filozoficzny.
9.50 – podsumowanie konkursu.
10.00 – konkurs wiedzy o Starożytnej Grecji.
10.20 – podsumowanie konkursu.
10.25–10.40 – przerwa, w czasie której klasy przygotowują się do swoich przedstawień.
10.40 – rozpoczęcie przedstawień przygotowanych przez klasy wg wylosowanej kolejności.
Ok. 13.00 – posumowanie wszystkich konkurencji, ogłoszenie wyników i wręczenie nagród.
Instrukcja dla grup klasowych:
Zadania |
Wymagania |
Sposób prezentacji |
1. Portret wylosowanego filozofa wykonany dowolną techniką. |
Format A-2 naklejony na brystol. |
Wystawa |
2. Album zawierający biografię filozofa, jego poglądy, odkrycia itp. |
Format A-4, czcionka 14pkt,odstęp pojedynczy. Minimum 10 kartek |
Wystawa |
3. Scenka z życia filozofa |
Udział bierze minimum pół klasy. Czas prezentacji 5-10 min. Odpowiednie przebranie i rekwizyty. |
Odegranie scenki przed jury i widownią. |
4. Turniej wiedzy:
- zadania logiczne
- pytania z filozofii
- wiedza o Starożytnej Grecji
|
Klasa wybiera 2 osoby do konkursu, który odbędzie się w trzech kategoriach: Poziom I – klasy pierwsze, Poziom II – klasy drugie, Poziom III – klasy trzecie.
Klasa wybiera 2 osoby do konkursu.
Klasa wybiera 2 osoby do konkursu. |
Wybrane 2 osoby z każdej klasy rozwiązują zadania na sali gimnastycznej przed jury i widownią.
Wybrane 2 osoby z każdej klasy odpowiadają na pytania na sali gimnastycznej przed jury i widownią.
Wybrane 2 osoby z każdej klasy odpowiadają na pytania na sali gimnastycznej przed jury i widownią. |
KONKURS ZADAŃ LOGICZNYCH Klasa I
ZADANIE:
Aby skosić łąkę pierwszy kosiarz potrzebuje 6 godzin, drugi kosiarz potrzebuje 4 godziny, trzeci kosiarz potrzebuje 3 godziny. Ile godzin zajmie im skoszenie całej łąki, jeżeli będą pracowali razem, każdy ze swoja wydajnością?
Klasa II
ZADANIE:
Kangur biegnie z prędkością 12 km/h wykonując 2 skoki w ciągu 1,5 sekundy. Ile skoków musi wykonać, aby przebiec 100 metrów?
Klasa III
ZADANIE:
Trzech chłopców ważyło się parami każdy z każdym. Otrzymano następujące rezultaty tego ważenia: 90 kg, 92kg, 94kg. Ile wynosi łączna masa tych chłopców?
PYTANIA DOTYCZĄCE STAROŻYTNEJ GRECJI:
- Jak nazywał się główny bóg grecki? (Zeus)
- Jak nazywamy charakterystyczne dla starożytnej Grecji miasta państwa? (polis)
- Gdzie mieściła się największa grecka wyrocznia? (Delfy)
- Jak nazywały się dwa największe polis greckie? ( Ateny i Sparta)
- Jaki ustrój panował w Atenach? (Demokracja)
- Jaki ustrój polityczny panował w Sparcie? (Oligarchia)
- Gdzie i co ile lat odbywały się igrzyska greckie? ( Olimpia, co 4 lata)
- Wymień trzy style w architekturze greckiej. (dorycki, joński koryncki)
- Wymień przynajmniej jednego rzeźbiarza greckiego. (Fidiasz, Myron, Praksyteles)
- W którym roku miała miejsce bitwa pod Salaminą? (480 p.n.e.)
- Jak nazywało się słynne z wielu budowli wzgórze w Atenach? (Akropol)
- Kto jest autorem „Iliady” i „Odysei”? (Homer)
- O jakim wydarzeniu opowiada „Iliada”? ( o wojnie trojańskiej)
- Jak nazywał się ciężkozbrojny pieszy żołnierz grecki? (hoplita)
- W jakim szyku bojowym walczyli greccy żołnierze? (falanga)
- Wymień przynajmniej jednego tragika greckiego. (Sofokles, Eurypides, Ajschylos)
- Z kim walczył Aleksander Wielki pod Cheroneą? (z Grekami)
- Kogo pokonał Aleksander Wielki pod Gaugamelą? (Persów)
- Jak nazywamy okres po podbojach Aleksandra Wielkiego? (epoka hellenistyczna)
- Jak nazywamy nadawanie bóstwom cech ludzkich? ( antropomorfizm)
PYTANIA DOTYCZĄCE FILOZOFÓW:
- Który z filozofów jest twórcą słynnego twierdzenia matematycznego dotyczącego trójkąta prostokątnego? (Pitagoras)
- Jak brzmi pełne imię i nazwisko Kartezjusza? (Rene Descartes)
- Jaką szkołę założył Platon? (Akademię Platońską)
- Który filozof pochodził z Samos? (Pitagoras)
- Który filozof w swojej „Poetyce” wprowadził podział na rodzaje literackie? (Arystoteles)
- Który filozof był członkiem i prezesem Royal Society, członkiem francuskiej Akademii Nauk, odkrył prawo powszechnego ciążenia? ( Newton)
- Kto stworzył filozofię życia szczęśliwego? (Epikur)
- Który z filozofów skonstruował automatyczne liczydło do wykonywania czterech działań? ( Pascal)
- Który filozof pochodził z Abdery? ( Demokryt)
- Kto odkrył góry na księżycu, satelity Jowisza, plamy słoneczne oraz stwierdził obrót Słońca? (Galileusz)
- Wymień jedną ze współczesnych nauk w której poznajemy dokonania Demokryta? (chemia, fizyka – teoria atomu)
- Podaj jeden z zarzutów stawianych Sokratesowi podczas jego procesu. (demoralizował młodzież, brak wiary w bogów uznawanych przez innych, negował ustrój demokratyczny)
- Kto stworzył teorię geocentryczną? (Galileusz, dopuszczalny Ptolemeusz)
- Czym jeszcze oprócz filozofii i matematyki zajmował się Tales ( kupiectwem (handlem) i podróżami)
- Który z filozofów był nauczycielem młodego Aleksandra Wielkiego? (Arystoteles)
- Który filozof badał zjawiska dotyczące ciśnienia atmosferycznego i hydrostatyki? ( Pascal)
- Kto był kontynuatorem atomistyki Demokryta? ( Epikur)
- Kto był twórcą pierwszego systemu idealizmu obiektywnego? ( in. platonizm – Platon)
- Który filozof powiedział „wiem, że nic nie wiem”? (Sokrates)
- Który filozof pochodził z Miletu? (Tales)
- W jakiej dziedzinie fizyki zasłynął Newton? (mechanika, dynamika)
- Kto powiedział „cogito ergo sum”? (Kartezjusz)